[Trendtip] We are the robots: Nederlandse Robirds wint eerste Europese TechTransfer Award ooit

‘We are the robots’ zong het Duitse Kraftwerk, de pioniers van de elektronische muziek, al in de zeventiger jaren van de vorige eeuw. Robotica hebben inmiddels een enorme impact op onze economie en maatschappij. Robots besparen kosten, verbeteren de kwaliteit van onze producten en werkomstandigheden en minimaliseren afval. De huidige wereldwijde robotmarkt genereert 22 miljard Euro aan omzet. Voor 2020 wordt deze groeimarkt geschat tussen 50-62 miljard Euro. De sector van industriële robots groeit 8% per jaar. Het Europese aandeel in deze wereldmarkt bedraagt ongeveer 32%.

Zoals alles hebben robots voor- en nadelen. Enerzijds kijken Nederlandse experts, professionals en burgers uit naar het beloofde gemak van robots, zoals bijvoorbeeld het overnemen van herhalende identieke, saaie, vervelende, vieze of gevaarlijke werkzaamheden. Anderzijds vrezen zij robots als nieuwe concurrenten op de arbeidsmarkt, zo stelde ik vast in mijn toekomstperceptieonderzoek ‘De (r)evolutie van de iSamenleving’ in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken & Koninkrijksrelaties.

De utopisten van de robotica gaan nog verder en voorspellen een wereld waarin mensen niet of nauwelijks meer hoeven te werken om het gewenste bruto nationaal product te genereren. Zelfs het gedroomde basisinkomen voor alle volwassen inwoners van een land zou realiteit kunnen worden met de hulp van onze nieuwe mechanische makkers. De huidige digitale revolutie zou verbleken bij de aankomende Vierde Industriële Revolutie van de Robots. Anderzijds schetst de school van de ‘Cassandra Robotica’ het toekomstscenario dat de robots hun menselijke scheppers eenvoudigweg overbodig zullen gaan maken.

In zijn positieve toekomstboek ‘Humans are underrated’ beschrijft Geoff Colvin, senior at large bij het Amerikaanse tijdschrift Fortune, de menselijke universalia van de antropoloog Donald E. Brown uit 1991 die in iedere cultuur wereldwijd voorkomen en die onvervangbaar door computers en robots zouden zijn. Empathie is universeel. Overal bewonderen mensen generositeit en keuren zij vrekkigheid af. We huilen allemaal, en we maken grappen. Alle culturen maken muziek met een melodie. Iedereen danst. Alle samenleving hebben esthetiek en maken decoratieve kunst. We hebben allemaal een concept van ‘fairness’, en we begrijpen allemaal wederkerigheid. We hebben allemaal onze trots. We vertellen allemaal verhalen. En iedere samenleving heeft leiders. Marketeers opgelet, Colvin voorspelt deze eeuw als juist menselijker, want vrouwelijk(er) door de robotica.

In dit ‘future feminism’-marketingkader zijn wij bijzonder trots op de Nederlandse fotograaf Wanda Tuerlinckx die de uitnodiging van de organisatoren van de robotbeurs ERF 2016 heeft geaccepteerd om haar nieuwste fotoserie voor het eerst aan de wereld te tonen. Met haar fotocamera uit 1880 legde de kunstenares de nieuwste robots vast op de gevoelige plaat. Mystiek en mysterieus is het retro-futuristische effect van de afgebeelde nieuwe mechanische mensen en dieren die deze oercamera met zijn eigen mechanische oog nooit heeft kunnen hebben gezien in zijn eigen disruptieve begintijd. Zodoende worden de robots bekeken door vooral de vrouwelijke blik van Tuerlinckx, terwijl in de negentiende eeuw toch vooral mannen experimenteerden met het technische vernunft van de toen nog innovatieve ‘camera obscura’.

Naast de Nederlandse winnaar Robirds fotografeerde zij ook andere Europese robots. Of zijn het nou nieuwe mensen en dieren? Of zijn het apparaten? Of beiden? Politiek, bedrijfsleven en burgers zullen samen snel een Europees juridisch kader voor robots moeten gaan formuleren en vastleggen. Immers, wat te doen als er een zwerm Robirds op je hoofd of balkon gaan neerstrijken met goede of minder goede bedoelingen? Een vogel, een ander levend dier en de natuur trekken zich van oudsher niets aan van onze persoonlijke menselijke levenssfeer. Maar hoe waarborgen wij ons bij wet vastgelegde recht op privacy voor rondvliegende robots die door mensen, computers of artifiële intelligentie worden aangestuurd?

Als wij Nederlandse burgers en consumenten buiten de geheimzinnige wetenschappelijke laboratoria deze nu ook Europese toekomst met onze eigen ogen kunnen zien, voelen en aanraken, pas dan kunnen wij er ook in gaan geloven en ons erop gaan voorbereiden. Boeiende stof tot nadenken voor toekomstgerichte marktonderzoekers, marketeers en strategen die ingehuurd zullen gaan worden om te gaan helpen deze Europese robots aan de wereldwijde man en de vrouw te gaan brengen met als ultieme communicatiedoel dat er geen morele paniek in de media over en maatschappelijke protesten tegen robots gaan ontstaan door gebrek aan op waarheid berustende publieksinformatie.

Gaat het hier om slechts een duistere en slechts soms zichtbare professionele markt van de toekomst? De huidige popsterren lijken al steeds meer op standaard voorgeprogrammeerde muziekcomputers met publiek optredende mediarobots die vooral aan de visuele en seksuele behoeftebevrediging van de online mainstream massamarkt lijken te voldoen. Ook de huidige concerten van Kraftwerk zijn in een mum van tijd uitverkocht door de wereldwijde vraag naar deze technologische vorm van muzikale en visuele entertainment voor alle generaties. ‘Music non-stop. Technopop’ is dan ook een andere raak gebleken artistieke trendvoorspelling van deze visionaire Duitse mens-machines uit de babyboom-generatie die actueler is dan ooit tevoren.

Robotvoorlichting kan dan ook niet anders dan een explosieve groeimarkt voor overheden, bedrijven en burgerinitiatieven worden door de populaire vraag ernaar. De foto’s van Tuerlinckx prikkelen ons om nu alvast een menselijk oordeel over de op ons afstormende robots te kunnen gaan vormen. Haar robotportretten zijn goedgeslaagde ‘Future Artvertising’ met Nederland als één van de Europese winnaars van de disruptieve ‘post-human’ - en inmiddels ook ‘post-animal’ – technopopbeweging van de komende jaren.

Klaus van den Berg
Trendwatcher en onderzoeker (meer info zie onder)

    foto: Wanda Tuerlinckx

Bronnen/verder lezen:

http://www.erf2016.eu

https://www.youtube.com/watch?v=i-R7t-ihoT4&nohtml5=False

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2012/11/07/werkdocument-de-r-evolutie-van-de-i-samenleving

http://geoffcolvin.com/books/humans-are-underrated/

https://www.youtube.com/watch?v=GlPhD_QrbRA

www.wandatuerlinckx.com